„Kolekcija Duranci” izložena u Gradskom muzeju
U Gradskom muzeju otvorena je izložba „Kolekcija Duranci”, našeg sugrađanina Bele Durancija, koji je svoju zaostavštinu bogatu brojnim umetničkim delima, likovnim radovima i bibliotečkom građom u vidu poklona ostavio Gradu Subotici, tačnije ustanovama kulture Savremena galerija, Gradska biblioteka i Gradski muzej. Deo kolekcije koja je izložena sadrži slike brojnih autora koji su stvarali na ovom podneblju, njegovih dugogodišnjih prijatelja, Durancijeve nagrade, tekstove o njemu, kao i tekstove koje je on pisao o drugima.
„Kolekcija Duranci” je nastala tokom dugogodišnjeg profesionalnog rada Bele Durancija, a izložbe su pripremile istoričarke umetnosti Ljubica Vuković Dulić i Olga Kovačev Ninkov. Izložba će biti postavljena i tokom proslave Dana grada, moći će da se pogleda do 10. septembra, u okviru nje biće orgaizovane i prateće manifestacije, a biće propraćena i štampanjem kataloga koji će biti prikazan pred sam kraj njene postavke.
„Bela Duranci je neke od izloženih radova sam dobio od autora, dok je neke pribavio i na taj način su ovi radovi postali deo njegovog privatnog prostora. U određenom periodu on je odlučio da pokloni upravo tu svoju kolekciju likovnih dela, ali jednako tako i bibliotečku građu institucijama kulture sa kojima je tokom života najviše radio i sarađivao, odnosno u kojima je i sam radio, jer u Gradskom muzeju je bio i direktor, a to su pored muzeja nekadašnji Likovni susret, danas Savremena galerija Subotica i Gradska biblioteka. Naglasak ove izložbe nije isključivo na kvalitetu radova, već na funkciji darodavca, ali svi ovi radovi jesu vrlo važni i vredni za naš grad, jer su to uglavnom umetnici koji su stvarali na ovom prostoru, dakle to su zavičajni subotički likovni umetnici i vojvođanski likovni umetnici, sa nekim delima umetnika koji su izlagali na ovim prostorima kao što je Bogdan Bogdanović i drugi velikani jugoslovenske likovne scene. Važno je napomenuti da je vremenski raspon ove kolekcije od kraja 19. veka, to je crtež Ferenca Ajzekuta, slikara iz Bačke Palanke, pa do savremenih autora dvehiljaditih godina. Praksa poklona, odnosno darovanja i formiranja kolekcija i posebnih poklon zbirki nije neka novost, odnosno imamo već takvu tradiciju u našem gradu, jer u Gradskom muzeju i Savremenoj galeriji postoji određeni broj kolekcija, odnosno poklon zbirki, a jedna od takvih će biti i ova Bele Durancija. Dakle, ona je deo umetničke zbirke Gradskog muzeja, ali pod posebnim nazivom kao „Kolekcija Duranci”, objašnjava Ljubica Vuković Dulić, istoričarka umetnosti.
„Mi Belu Durancija sada prikazujemo kao donatora ovog grada, a ne kao istoričara umetnosti, jer znamo da je puno toga uradio, prošle godine smo prikazali bibliografiju njegovih radova i tekstova o njemu i ta personalna bibliografija je kompatibilna sa radovima koji su izloženi u okviru ove izložbe, jer ćemo u okviru nje naći i njegove tekstove koji se bave umetnicima. Imamo nekoliko umetnika koji su bili u intenzivnoj vezi na likovnoj sceni sa Belom Durancijem i to je između ostalog Ištvan Sajko čiju sliku smo upotrebili za plakat i pozivnicu za izložbu, zatim tu je Endre Farago koji je sa Belom Durancijem bio veliki prijatelj i o kojem je pisao biografiju ali ima i mladih kao što je Edita Kadirić. Moram da kažem da ovo nije čitava kolekcija, nismo sve izložili već smo napravili jedan izbor i moram da naglasim da je ovo izložba iz tri kolekcije, koje su osim u Gradskom muzeju pohranjene u Savremenoj galeriji i Gradskoj biblioteci. Želeli smo da skrenemo pažnju na to da je grad Subotica dobio jedan ovakav poklon, to je počelo još 2011. godine i postupno kroz više godina sada je došlo vreme na to i da ukažemo i drago nam je da će izložba biti otvorena i za Dan grada”, ističe Olga Kovačev Ninkov, istoričarka umetnosti.
Bela Duranci preminuo je prošle godine u 91. godini života. Bio je počasni građanin Subotice, dobitnik nagrade „Pro urbe”, a tri puta je bio laureat „dr Ferenc Bodrogvari”, kao i mnogih drugih značajnih nagrada. Bio je prvi diplomirani istoričar umetnosti subotičkog Gradskog muzeja, ali i grada. U Gradskom muzeju Subotica je bio zaposlen od 1959. do 1975. godine, a u periodu od 1969 do 1971. godine je bio i u funkciji direktora. Od 1980. godine do odlaska u penziju bio zaposlen u Međuopštinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, ali njegov rad sa savremenim umetnicima nije prestajao, o čemu svedoči i njegova kolekcija likovnih dela.
Na izložbi su osim knjiga, dokumentacije i likovnih dela Bele Durancija, izloženi i radovi Ferenca Ajzenhuta, Pavla Blesića, Bogdana Bogdanovića, Petra Ćurčića, Mihajla Dejanovića, Ivana Dulića, Andraša Hanđe, Endrea Farago, Ištvana Francera, Božidara Jakaca, Miroslava Jovančića, Edite i Emila Kadirić, Ferenca i Magdolne Kalmar, Boška Karanovića, Pala Lephafta, Aleksandra Lukovića, Đure Maravića, Đorđa Markovića, Ferenca Mauriča, Edite Nemeš Fekete, Edina Numankadića, Aranke i Petra Mojak, Endrea Penovca, Ištvana Sajka, Tibora Sarapke, Gabora Silađija, Imrea Šafranja, Mileta Skračića, Matije Skurjenija, Petra Šadija, Svetislava Šljukića, Milenka Vuksanovića Čiče, Jožefa Tođeraša i Šandora Toroka.
